KUKABILIANA NA UPUNGUFU WA NGUVU ZA KIUME

Wanaume wengi hapa duniani

huamini kuwa, mwanaume hasa ni

yule anayeweza kufanya tendo

hilo kwa muda mrefu na mara

nyingi ndio maana vijana wengi

utawasikia wakijisifu kuwa,

mpenzi wake hakulala usiku

mzima kutokana na dozi ya maana

aliyompa na ukimuuliza mtu wa

namna hii atakwambia kuwa

alikwenda mizunguko sita usiku

mzima.

Hata hivyo, ukweli ni kuwa, watu

wengi hufikia hatua ya kusema

uongo ili waonekana kuwa ni

wanaume hasa mbele ya wenzao

huku wangine wakigubikwa na

nadharia kuwa ukubwa wa uume

unaashiria jinsi gani walivyo

wanaume kitu ambacho si kweli.

Ni mtazamo huu ndio

unaowafanya wanaume

wakitaniwa au kuambiwa kuwa

wako kama wanawake wanaweza

waue mtu. Tunaamini kuwa

uanamke ni udhaifu na uanaume

ni ushujaa fulani hivi.

Wakati hali ikiwa hivyo, hivi sasa

wanaume wengi wamekuwa

wakihangaika na jambo moja

kubwa, kutafuta dawa za

kuongeza nguvu za kiume ili

kujiongezea heshima faragha!

Ukitaka kuthibitisha hili jaribu

kuangalia karibu katika kila gazeti

utakalo soma, ni nadra sana

kukosa tangazo dogo la biashara

lililotolewa na mganga wa kienyeji

anayejigamba kuwa anazo dawa

za kuongeza nguvu za kiume, na

matangazo hayo hayaishii

magazetini tu, bali hata redioni pia

yapo.

Mbaya zaidi dawa zinazoongelewa

hupewa majina mengi ya

`kusisimua` kama kombora, simba

na nyati siushasikia mziki wa nyati

akikasirika sasa jenga picha nuvu

ya hiyo dawa, hata hivyo, dawa

nyingi ni uzushi tu na hupewa

majina hayo ili kuwavuta wateja

na kuwashawishi kuzijaribu,

enewei ndivyo biashara zilivyo.

Wingi huu wa matangazo

umeanza kuonekana katika miaka

ya hivi karibuni, na kadiri siku

zinavyozidi ndivyo idadi ya

waganga wanaojigamba kuwa na

dawa hizo inavyozidi kushamiri,

kuna waganga wenye dawa za

Kiswahili, Kiarabu na za Kichina

ndio usiseme!

Binafsi utitili wa matangazo haya

umenifanya niamini kuwa, kuna

tatizo kubwa la wanaume

kupungukiwa nguvu hizo, na

ingawa hakuna utafiti wa

kitaalamu uliofanywa rasmi, lakini

inaonyesha kuwa tatizo hilo kwa

sasa ni kubwa sana na si Tanzania

tu, bali ni dunia nzima.

Kutokana na hali hiyo ndipo

waganga wa kienyeji pamoja na

makampuni mengi makubwa

duniani hujaribu kuelekeza nguvu

zao katika kufanya utafiti wa

kutengeneza dawa za kusaidia

watu wenye tatizo hilo, na bahati

nzuri kwa makampuni na

waganga hao ni kwamba

inaonekana kama biashara

inawaendea vizuri.

Kwa mujibu wa utafiti wa taasisi

moja ya biashara ya dawa za aina

hiyo nchini Uingereza, imebainika

kuwa asilimia 46 ya wanaume

nchini humo hutumia dawa hizo,

hata hivyo wengi wao huzitumia

bila ya kupata ushauri wa daktari

na maduka mengi ya dawa

yametozwa faini kwa kuwauzia

dawa hizo bila ya kuwa na vyeti

vya daktari.

Kupungua kwa nguvu miongoni

mwa wanaume wengi

kumesababisha wengi wao waishi

katika maisha na hali ya

usononekaji na wengine

wamekumbwa na umauti

kutokana na hali hiyo ya kuishi na

sononi kwa muda mrefu.

Kuna mambo mengi

yanayosababisha wanaume wengi

wajikute wakipungukiwa nguvu za

kiume, wataalamu wa masuala ya

saikolojia wanaamini kuwa mara

nyingi suala hilo, hasa kwa watu

wenye umri wa chini ya miaka 45,

husababishwa na msongo wa akili

kuliko ufanyaji kazi wa misuli ya

mwili.

``Watu wengi wanaofikiri kuwa

wamepungukiwa na nguvu hizo

huwa hawako hivyo,`` inasema

sehemu moja ya utafiti uliofanywa

na wataalamu wa Chuo Kikuu cha

Havard, nchini Marekani na

kufafanua kuwa:

``Tatizo la watu hao huwa ni

kushiriki tendo hilo kwa wakati

usio muafaka kwao, wanashiriki

wakati bado hawajajitayarisha

kiakili au wanapokuwa

wamejitayarisha, basi `njiani`

hukutana na wenzi ambao

hawaafiki mwelekeo wa `safari`

yao``.

Wataalamu wa masuala ya

vyakula nao wanaeleza kuwa

tatizo hilo huwapata wanaume

wengi kwa sababu ya utumiaji wa

vyakula vyenye kuongeza kiwango

kikubwa cha mafuta mwilini

ambao hawashiriki katika mazoezi

ya viungo ambayo huifanya misuli

ya damu mwilini kutokufanya kazi

vizuri na hivyo kusababisha

matatizo mengi ya mwili

kushindwa kufanya kazi zake

vizuri.

Kumbukumbu yangu inaonesha

kuwa, Mheshimiwa Mbunge wa Viti

maalumu kuputua tiketi ya Chama

Cha Mapinduzi, Janet Bina Kahama,

10 Aprili 2007 katika kikao cha

saba cha bunge aliulizwa swali

ambalo lilikuwa namba 8 lenye

kipengele a, b, na c ambapo

kwenye kipengele b aliuliza: Je,

serikali inafahamu ni sababu gani

zinasababisha kupungua kwa

nguvu za kiume kunakotangazwa

sana na waganga wa jadi?

Waziri wa Afya na Ustawi wa Jamii, wakatik huo

Prof. David Homeli Mwakyusa

alijibu kuwa, Upungufu wa nguvu

za kiume unasababishwa na

mambo mengi, baadhi yao ni lishe

duni hasa mboga za majani,

kutokula aina mbalimbali za jamii

ya karanga (nuts), matumizi

yasiyofaa ya ulevi kama pombe,

sigara na dawa za kulevya, dawa

zinazotibu baadhi ya magonjwa

kama kisukari, shinikizo la damu,

magonjwa ya akili na vilevile

kutopumzika kunakosababishwa

na shughuli nyingi za kijamii hivyo

kusababisha uchovu.

Lakini ni kweli dawa hizi za asili

zinauwezo wa kutatua tatizo la

upungufu wa nguvu za kiume?

Pro. Mwakyusa anathibitisha kwa

kusema kuwa, dawa nyingi za tiba

asili ni virutubisho ambavyo

muhitaji angeweza kuvipata

endapo angekula vyakula vyenye

virutubisho hivyo.

Pamoja na kuwa dawa hizo

hazijafanyiwa utafiti wa sayansi ya

leo na kutokana na unyeti wa usiri

wa watumiaji wa dawa hizo

zingekuwa na madhara

zisingetumiwa na wananchi hata

huko zinakotoka yaani maeneo

yake ya asili.

Na kusisitiza kuwa, Wizara ya Afya

na Ustawi wa Jamii haijapokea

taarifa ya tukio kutoka kwa

walalamikaji wanaotumia dawa

hizo za kuongeza nguvu za kiume.

Hata hivyo, hali ni tofauti kidogo

katika nchi zilizoendelea kama

Marekani na baadhi ya nchi za

Ulaya, matumizi ya dawa hizi

hutolewa kwa watu baada ya

kuandikiwa cheti na daktari, na

watu wenye matatizo ya

msukumo wa ndamu (BP), mara

nyingi wamekuwa wakishauriwa

kutotumia dawa hizo kwa sababu

ni hatari kwa maisha yao.

Hii ni kwa sababu dawa nyingi,

kama Viagra, Ciallis, Levitra,

Yohimbine na nyingine mbali ya

kuwa na nafasi ya kusababisha

magonjwa ya moyo, kwa watu

wasiokuwa nayo, pia yana

madhara mengine kama vile

kusababisha upofu na kuleta hali

ya mwili kuwa na kitetemeshi.

Madhara mengine ya dawa hizo ni

pamoja na kumsababishia

mtumiaji hali ya kuumwa na

kichwa mara kwa mara, macho

kuwa mekundu, kuziba kwa hewa

puani na maumivu ya tumbo

pamoja na kuharisha.

Haya ni aina ya madhara

yanayotokana na dawa za kizungu,

ambazo kabla ya kuingia

madukani kufanyiwa utafiti wa

kina kuangalia madhara yake kwa

watumiaji, na ingawa hayo yote

yanafanyika lakini bado athari

zake kwa watumiaji zinaonekana.

Mwandishi na muandaaji

mkongwe wa filamu nchini

ambaye kwa sasa anaishi

Marekani, Chemi Che-Mponda

alishawahi kuandika makala

isemayo ‘kukosa nguvu za kiume si

mwisho wa dunia!’ na katika

makala hiyo kulikuwa na hadithi

hii isome ili ujue kinachoweza

kukutokea kwa kujifanya mjuaji na

kuagiza dawa za kuoneza nguvu

kwenye mtandao.

Chemi alianza hivi: “Jamani,

jamani, jamani, kuna jirani yangu

kafa hivi majuzi. Alikuwa ni baba

wa makamu, mmarekani mweusi.

Alikuwa mcheshi na ilikuwa kila

tukionana lazima tusalimiane.

“Mara ananinunulia kahawa halafu

tunakaa namsimulia kuhusu Afrika.

Yule baba, alionekana mzima na

mwenye afya fiti kabisa. Nilibakia

kushangaa kusikia kafa na si kwa

ajali. Mke wake alifariki mwaka

juzi, lakini miezi ya karibuni

alikuwa anaonekana mwenye

furaha kwa vile alipata mpenzi,

dada mwenye miaka 25 hivi.

”Story niliyosikia ni hivi: Kumbe

jamaa alikuwa na matatizo ya

moyo. Alifia kitandani akiwa

kwenye shughuli ya kufanya tendo

la ndoa na mpenzi wake. Tena

wanasema alifariki mara alipofikia

kilele cha tendo.“Navyosikia

ilikuwa ni ‘massive heart attack’.

Kama ni massive bila shaka na

utamu wa shughuli hakujua kuwa

yuko hatarini. Mpenzi wake alipiga

sana kelele, majirani walipigiga

simu 911 (polisi) kwa vile

walidhania wameingiliwa na

majambazi.

“Kumbe jamaa alikuwa mtumizi

wa Viagra, yaani vile vidonge vya

kuongeza uume, na kumpa

mwanaume uweza wa kufanya

tendo la ndoa. Ndugu zake

wanalamika kweli, maana

hakuzipata kwa prescription

(maelezo) ya daktari, alizaiagiza

kwenye mtandao (internet).

Hiyo ni baadhi ya mifano hai

inayoonesha wazi madhara

unayoweza kupata kwa kuamua

kutumia tu dawa bila maelekezo

kutoka kwa daktari!

Binafsi nina hofu juu ya dawa ‘za

kienyeji’ zinazotengenezwa na

waganga na kuuzwa kama

karanga kila kona ya miji

mbalimbali ya Tanzania bila ya

kufanyiwa utafiti wa kina, ni wazi

kama kanuni za kiafya

zinavyosema, kuwa kila dawa ina

madhara yake, lakini je, ni nani

anapima madhara mabaya

yatokanayo na dawa hizi za

kienyeji zinazouzwa kama njugu?

Ukiacha madhara yatokanayo na

dawa hizo, pia wanaume wengi

hukumbwa na tatizo hili la

kupungukiwa nguvu kwa sababu

ya uvutaji wa sigara kwa wingi,

utafiti mbalimbali wa kitabibu

duniani unaonyesha kuwa

matumizi ya bidhaa zitokanazo na

tumbaku huwasababishia

wanaume upungufu wa nguvu

hizo.

Ni kweli ulio wazi kwamba tatizo

la wanaume wengi kupungukiwa

nguvu za kiume nchini kwetu na

duniani kote linazidi kushika kasi

na tiba mbadara zinahitajika ili

kurudisha heshima na furaha

miongoni mwa wanaume wengi

duniani, lakini utumiaji wa dawa

za kuongeza nguvu haupaswi

kufanyika kiholela kwa kuzingatia

kuwa matatizo yake kiafya ni

makubwa kuliko faraja ya muda

mfupi anayopata mtumiaji!

Siku moja nilikuwa nimekaa

kwenye kijiwe cha kahawa

Kariakoo jijini Dar es Salaam

nikachokonoa wazee kwa

kuchomekea mada hii, mambo

mengi walinieleza lakini kubwa

zaidi ni kuwa, vijana wa siku hizi

wanakubwa zaidi na tatizo hili

kutokana na kufakamia vyakula

visivyo vya asili na kusahau kuwa,

miogo, asali, karanga na pweza

huweza kukusaidia ukawa na

nguvu kama nyati. Vyakula vingi

vinavyoingizwa nchini vikiwa

vimesindikwa ambavyo vijana

wengi hukimbilia na kujiona kuwa,

babu kubwa wakivila hivyo na

kumcheka mzalendo anayepata

muogo wa kuchoma na chachandu

huku akishushia na juisi ya mua

pale Kariakoo bila kujua kuwa

sehemu kubwa ya aina nyingi ya

vyakula wanavyokula ni sumu

yenye ladha nzuri

inayonenepesha!

Madhara yake ni

mengi na miongoni mwake ni

kuwasababishia watumiaji kukosa

nguvu za kurudia tendo.

Hata hivyo, kuna wakati pia

upendo unapopungua na mvuto

unapungua baina ya wanandoa,

mwanaume anaweza kujikuta kila

akiwa faragha anashindwa

kuendesha gari kwa muda mrefu

na anaweza kudhani kuwa ana

matatizo kumbe hali hiyo

inamkumbwa kutokana na

kutokuvutiwa na mwenzi wake.

Tatizo kama hili linaweza

kutatuliwa kwa kumueleza wazi

mkeo ama mpenzi wako jinsi gani

anaweza kujipanga na kuonekana

na mvuto wa hatari utakaokufanya

uchanganyikiwe kila umuonapo na

hata mkiingia kwenye mambo

fulani basi kwa hakika

utahamasika na kutoa dozi ya

maana.

Uchovu wa kazi za ajira

Mkufunzi wangu wa saikolojia

katika Chuo Kikuu cha Tumaini

Iringa ambaye ameshatanulia

mbele za haki, Pro. Samuel Mshana

(Mungu amlaze mahali pema

peponi) aliwahi niambia kuwa

wanawake wanataka security

kutoka kwa mwanaume nami

nikamtania Pro. Sasa mbona mimi

na mwili mdogo nitampa ulinzi

gani mwanamke akacheka kisha

akaniambia ulinzi naouzungumzia

ni wa jumla ikiwa ni pamoja na

kuhakikisha mambo yanakwenda

sana ndani ya nyumba yani watoto

wanakwenda shule na mambo ya

mlo wa uhakika.

Hivyo ni wazi kuwa wanaume

huhangaika kwa kiasi kikubwa

kuhakikisha wanamudu majukumu

yao ya kila siku na huko makazini

kuna mauzauza mengi na usiombe

ufanye kazi kwenye kampuni

binafsi kila kukicha wewe upo

roho juu sasa katika hali kama hiyo

ukikutana na mwenzi wako

kunako majambozi utahisi una

upungufu wa nguvu za kiume

kwani mara tu baada ya kumaliza

mshindo wa kwanza hutoweza

kurudia tena! Hali ni hivyo hivyo

kwa watu wanaofanya kazi nzito

zinazosababisha wajikute

wanarudi majumbani wakiwa

wamechoka.

Hivyo basi, endapo nawe ni

miongoni mwa watu

wanaokumbana na tatizo la

kushindwa kurudia majambozi

kwa sababu ya uchovu na msongo

wa mawazo kutoka kazini

hakikisha unapanga muda

muafaka na mwenzi wako

kupeana raha.

Mfano kama Jumamosi unafanya

kazi nusu siku ukitoka usiende

kulewa kama ni mtu wa kinywaji

bali nenda kapumzike kisha kesho

yake waweza kumtoa out mama

na kwenda mazingira tofauti

kupeana kitu roho inapenda

hakika utajishangaa jinsi

utakavyomudu majambozi.

Kuchacha

Nakumbuka vema miaka ya 1990

enzi hizo Redio Tanzania pekee

ndio ilikuwa ikitupa burudani na

moja kati ya nyimbo ambazo

ilikuwa ikinikuna ni ‘kuchacha

usiombee’ iliyoimbwa na Juwata

Jazz na hichi ni kibwagizo chake

‘Maradhi yote ugua lakini kuchacha

usiombe…’ ebwana usije ukawa

katika hali mbaya kifedha na kila

jambo unalolipanga linakwenda

ndivyo sivyo hali

inayokusababishia uchache kisha

mwenzi wako akakuomba

unyumba hapa kuna mawili ama

kuchelewa sana kufika safari yenu

ama kumaliza halaka kisha jamaa

analala chapchap na hataki tena

kuonesha ushirikioano hata

mamaa akimbembeleza vipi!

Hivyo basi, si vema kukutana

kimwili na mwenza wako kipindi

ukiwa umechacha kwani wanaume

wengi pindi wanapokuwa na

msongo wa mawazo hukimbilia

kuomba unyumba kwa wenzi wao

wakiamini kuwa, wao ndio

watawasaidia kuwapunguzia

mawazo badala ya kutafuta njia

mbadara ya kumaliza tatizo.

Kuishiwa hamu ya nyama na

mapishi yale yale kila siku

Uzoefu wangu unanionesha kuwa

wanaume wengi hujikuta

wakikosa hamu ya kurudia tendo

la ndoa mara bada ya kumnaliza

mzunguko wa kwanza kutokana

na wake zao kutowaonesha

ubunifu yaani kila siku ni kifo cha

mende tu hakuna jipya

linaloongezwa hata nakshi za

miguno ni ile ile hali

inayosababisha wanaume wakose

hamy ya kuendelea mara baada ya

kumaliza mzunguko wa kwanza.

Wanaume wengi hujikuta

wanalazimika kutafuta kimada ili

kupata radha mpya na huko

mambo huwa mulua kwani

hufanikiwa kwenda raundi hadi

tatu na bado akawa na hamu kwa

vile tu amekutana na vitu adimu

hivyo basi, mwanaume anapaswa

kumueleza wazi mkewe kuwa

anahitaji wakutane faragha

ambapo anataka vutu hadimu vya

kabatini na si kumsaliti mwenza

wako kwani uwezo wa kumfanya

awe bora kunako majambozi unao

wewe mnwenyewe mwanamme.

Mfano siku akikwambia

anakwenda kwenye kitchen party

mruhusu kisha akiwa huko

mtumie meseji kuwa, “mpenzi

najiandaa kumalizia sehemu ya pili

ya soma ulilojifunza yaani la

vitendo, hakika leo nitafaidi”

asikdanganye mtu hapo hata kama

bi. Harusi mtarajiwa

hakufundishwa mambo fulani ya

kumpagawisha mumewe

atahakikisha hakuangushi atakuja

na mambo mapya na hapo ndipo

mwanaume hujikuta akiganda

kifuani.

Nimalize kwa kusema kuwa,

hakuna haja ya kukurupuka na

kukimbilia kununua dawa za

kuongeza nguvu ya kiume bila

kutafakari kwa kina chanzo cha

tatizo lako kwani yawezekana

tatizo ulilonalo linaweza kutatulika

kwa njia nyingine ambazo

hazitakufanya uwe hatarini.